11 loại vắc xin cho người lớn cần tiêm để bảo vệ sức khỏe bản thân

Tầm quan trọng khi tiêm vắc xin cho người lớn

Mỗi năm trên thế giới có hàng triệu người tử vong do những căn bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa bằng vắc xin.Ước tính, vắc xin có khả năng ngăn ngừa 2 đến 3 triệu trường hợp tử vong do bệnh trên toàn thế giới. Tuy nhiên, tại nước ta, tỷ lệ tiêm phòng vắc xin cho người lớn còn khá thấp; nhận thức về tầm quan trọng của vắc xin với người lớn chưa cao.

Theo nhiều nghiên cứu có khoảng 10% người được tiêm ngừa lúc nhỏ cần được tiêm nhắc lại sau khi trưởng thành, vì hiệu lực của nhiều loại vắc xin có thể giảm dần theo thời gian như vắc xin uốn ván, ho gà.

Tiêm vắc xin là phương pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả, không chỉ bảo vệ cho bản thân, mà còn cho gia đình và cộng đồng. Mỗi cá nhân được chích ngừa sẽ góp phần tạo nên một cộng đồng miễn dịch. Khi đó tỷ lệ mắc bệnh truyền nhiễm sẽ giảm đi, những gánh nặng bệnh tật, di chứng sẽ không còn đe dọa đời sống của người dân nữa.

Tất cả người lớn được khuyến khích tiêm phòng, đặc biệt là các đối tượng nguy cơ cao nhiễm bệnh và diễn tiến nặng như: phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người mắc bệnh nền,…

Danh mục các loại vắc xin cho người lớn

Dựa trên thực tiễn dịch tễ Việt Nam và những đặc điểm sức khỏe người trưởng thành, các chuyên gia khuyến cáo danh mục vắc xin dành cho người lớn như sau:

Vắc xin phòng viêm phổi và các bệnh do phế cầu khuẩn

Vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) gây ra 4 căn bệnh nguy hiểm chết người: viêm phổi, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu) và là nguyên nhân gây tử vong nhanh ở người cao tuổi, đặc biệt là người đang mắc các bệnh mãn tính như COPD, lao phổi, tim mạch, tiểu đường…

Các triệu chứng ban đầu của bệnh có thể kể đến như: sốt cao, đau ngực, khó thở, ho ra đờm. Bệnh do phế cầu khuẩn xâm lấn như: viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu … diễn tiến rất nhanh.

Bệnh còn có thể gây các biến chứng nguy hiểm như: tổn thương các dây thần kinh sọ não, viêm tắc tĩnh mạch, viêm phổi, viêm thận, thậm chí tử vong, hoặc để lại những di chứng mù, điếc, liệt và chậm phát triển tâm thần kinh…

Vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn Prevenar 13 (Bỉ) được khuyến cáo tiêm cho người trưởng thành, người cao tuổi, người mắc bệnh nền, bệnh mãn tính.

Lịch tiêm chủng cho người trưởng thành: cần tiêm 1 mũi.

Vắc xin phòng bệnh cúm mùa

Virus cúm biến đổi hàng năm nên được gọi là cúm mùa. Không chỉ gây ra tình trạng sốt cao đột ngột, ớn lạnh, ho khan, nhức đầu, sổ mũi, đau họng và đau cơ và khớp…, bệnh cúm còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn, nhiễm trùng tai, có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

Các vắc xin phòng cúm dành cho người lớn hiện có các loại:

• Vắc xin Influvac Tetra 0.5ml (Hà Lan)
• Vắc xin GC Flu Quadrivalent 0.5ml (Hàn Quốc)
• Vắc xin Vaxigrip Tetra 0.5ml (Pháp)
• Vắc xin Ivacflu-S 0.5ml (Việt Nam)

Người trưởng thành tiêm vắc xin hàng năm để phòng ngừa bệnh cúm và các biến chứng do cúm. Tiêm cúm nhắc lại hằng năm giúp phòng ngừa 1 cách cập nhật và hiệu quả các chủng cúm đang lưu hành.

Vắc xin phòng Ho gà – Bạch hầu – Uốn ván

Là bệnh truyền nhiễm cấp tính, bệnh bạch hầu có thể biến chứng thành viêm phổi, suy tim, dẫn đến tử vong trong vòng 6-10 ngày. Ho gà có thể làm người bệnh suy yếu và dễ bị biến chứng như thiếu dinh dưỡng, viêm phổi, viêm não, tăng áp phổi, nhiễm trùng cơ hội; uốn ván có thể gây tử vong với các biến chứng: viêm phổi, co thắt thanh quản, động kinh, thuyên tắc phổi, suy thận nặng (suy thận cấp)… Chỉ trong năm 2017, thế giới ghi nhận 38.000 người chết vì uốn ván và 8.819 trường hợp mắc bệnh bạch hầu.

Có 2 loại vắc xin phối hợp phòng các bệnh Ho gà – Bạch hầu – Uốn ván dành cho người lớn là:

• Vắc xin Adacel (Pháp)
• Vắc xin Boostrix (Bỉ)

Đặc biệt, vắc xin Boostrix và Adacel có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai giúp phòng bệnh cho mẹ và trẻ sau khi sinh chưa đến tuổi tiêm chủng chủ động các vắc xin có thành phần trên góp phần bảo vệ liên tục các bệnh lý bạch hầu, ho gà, uốn ván và hạn chế “khoảng trống miễn dịch” cho trẻ.

Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục… do virus HPV

Bệnh ung thư cổ tử cung được biết đến là “cơn ác mộng” của phụ nữ. Trên thế giới cứ 2 phút lại có 1 người phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung. Tại Việt Nam, mỗi ngày có khoảng 7 người phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung và 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh. Ngoài việc là tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung, virus HPV còn dẫn đến một loạt bệnh ung thư nguy hiểm ở cả nam và nữ như ung thư âm hộ, âm đạo, vòm họng và hậu môn.

Vắc xin phòng virus HPV giúp ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm và các tổn thương tiền ung thư, cũng như loạn sản gây ra bởi các type virus HPV như 6, 11, 16, 18, (đối với vắc xin phòng HPV 4 tuýp) và phòng bổ sung thêm 5 tuýp là 31, 33, 45, 52 và 58 (đối với vắc xin phòng HPV 9 tuýp). Vắc xin đã được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới,đã được chứng minh tính an toàn, hiệu quả và tính sinh miễn dịch tốt.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành 2 loại vắc xin phòng các bệnh nguy hiểm do virus HPV gồm:

• Gardasil (Mỹ)
• Gardasil 9 (Mỹ)

Trong đó vắc xin Gardasil 9 được chỉ định cho cả nam giới và nữ giới từ 9 đến 45 tuổi phòng các bệnh ung thư nguy hiểm và u nhú sinh dục ở cả 2 giới, với hiệu quả lên đến TRÊN 90%.

Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, song thường gặp nhất ở trẻ em dưới 15 tuổi.Người lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh do chưa từng được tiêm chủng trước dây và có thể bị nhiễm vi rút khi đi du lịch, lao động, công tác vào vùng lưu hành bệnh VNNB. Viêm não Nhật Bản ở người lớn thường không xảy ra dịch, nhưng lại có tỷ lệ tử vong cao, để lại những di chứng vô cùng nặng nề. Các di chứng có thể xảy ra khi người lớn mắc viêm não Nhật Bản gồm: liệt hay liệt tứ chi, mất khả năng ngôn ngữ, bệnh Parkinson, động kinh, rối loạn vận động, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, giảm thính lực,…

Người lớn chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng viêm não Nhật Bản để được bảo vệ trước căn bệnh nguy hiểm này, đặc biệt là người trú ngụ tại địa phương đang lưu hành bệnh, cần áp dụng các biện pháp khẩn cấp phòng bệnh.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành vắc xin phòng viêm não Nhật Bản Imojev (Thái Lan) cho người lớn.

Vắc xin phòng Sởi – Quai bị – Rubella

Sởi – Quai bị – Rubella là các bệnh truyền nhiễm cấp tính với nguy cơ lây lan nhanh, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Bệnh Sởi gây viêm thanh quản, viêm phế quản – phổi hoặc gây biến chứng trên hệ thần kinh như viêm màng não, viêm tủy cấp…
• Bệnh Quai bị gây viêm tinh hoàn ở nam giới hoặc viêm buồng trứng ở nữ giới dẫn đến vô sinh.
• Bệnh Rubella gây sảy thai, thai chết lưu, sinh non, trẻ bị dị tật bẩm sinh (điếc, bệnh tim, đục thủy tinh thể, tật mắt nhỏ, đầu nhỏ, chậm phát triển trí tuệ…).

Vắc xin MMR II (Mỹ), Priorix (Bỉ) là những loại vắc xin 3 trong 1 phòng ngừa hiệu quả bệnh Sởi – Quai bị – Rubella cho người lớn.

Vắc xin phòng thủy đậu

Người lớn có nguy cơ nhiễm thủy đậu cao gấp 1,6 lần trẻ em, tỷ lệ biến chứng nặng nề (viêm phổi, nhiễm trùng da, nhiễm trùng hô hấp do vi khuẩn…) và số ca tử vong cao hơn. Tỷ lệ tử vong của viêm phổi do thủy đậu lên đến 10-30%, tỷ lệ tử vong do viêm não biến chứng từ thủy đậu chiếm từ 5-20%.

Phụ nữ mang thai (đặc biệt là khi thai kỳ trong khoảng 13-20 tuần) mắc thủy đậu có thể dẫn đến sảy thai hoặc để lại dị tật cho thai nhi (dị dạng ở sọ, đa dị tật ở tim, chứng đầu nhỏ…).

Trẻ sơ sinh mắc thủy đậu lây truyền từ mẹ diễn biến cũng rất nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong lên đến 30%.

Tiêm vắc xin phòng bệnh thuỷ đậu ở người lớn là cách tốt nhất để phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Có 3 loại vắc xin phòng bệnh thủy đậu cho người lớn là Varivax (Mỹ), Varicella (Hàn Quốc) và Varilrix (Bỉ). Phụ nữ cần tiêm phòng vắc xin phòng bệnh thuỷ đậu trước khi có thai ít nhất 3 tháng.

Vắc xin phòng uốn ván

Bệnh uốn ván là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao ở nhiều quốc gia đang phát triển thuộc Châu Á, Châu Phi và Nam Mỹ, đặc biệt là vùng nông thôn và vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, bệnh uốn ván tản phát khắp các tỉnh thành trong cả nước. Tất cả mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, đặc biệt là những đối tượng nguy cơ cao như: Nông dân, nhân viên chăn nuôi, những người nghiện chích ma túy.

Để chủ động phòng uốn ván, người lớn cần tiêm các vắc xin có thành phần uốn ván như: VAT (Uốn ván đơn), Td (Bạch hầu – uốn ván), Boostrix (Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván), Adacel (Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván)

Viêm màng não do não mô cầu khuẩn

Với các triệu chứng sớm rất dễ nhầm lẫn với bệnh cúm thông thường (sốt, buồn nôn, nôn, buồn ngủ, chán ăn, đau họng, nhức đầu…), bệnh do não mô cầu khuẩn đặc biệt nguy hiểm do khó chẩn đoán, diễn tiến trầm trọng, có thể gây tử vong nhanh.

9-15 giờ sau khi bị vi khuẩn não mô cầu xâm lấn, người bệnh cứng cổ, sợ ánh sáng, vô cùng đau đớn. Sau 16-24h, bệnh nhân rơi vào hôn mê, mê sảng, co giật, mất ý thức và tử vong.

Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba), vắc xin Bexsero (Ý) và vắc xin Menactra (Mỹ) được Bộ Y tế khuyến cáo tiêm cho người trưởng thành, người có hệ miễn dịch kém, người có bệnh lý nền để phòng các bệnh viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm màng tim, viêm khớp, viêm mũi họng, viêm phổi do não mô cầu khuẩn với 5 nhóm huyết thanh phổ biến A, B, C, Y, W-135.

Vắc xin phòng viêm gan A, B

Viêm gan siêu vi B là bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh, có khả năng gây viêm gan cấp, mạn tính, xơ gan và đặc biệt là ung thư gan,… Tiêm phòng vắc xin viêm gan siêu vi A, B cho người lớn là phương pháp phòng bệnh chủ động cho những đối tượng không có kháng thể hoặc lượng kháng thể suy giảm không đủ bảo vệ cơ thể.

Hiện Việt Nam đang lưu hành vắc xin Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và viêm gan B phối hợp và các loại vắc xin phòng viêm gan B đơn giá như:

• Engerix B (Bỉ)
• Euvax B (Hàn Quốc)
• Heberbiovac (Cu Ba)
• Gene Hbvax (Việt Nam)
• Twinrix (Bỉ)

Địa chỉ tiêm vắc xin cho người trưởng thành ở đâu uy tín?

Với hàng trăm trung tâm tiêm chủng trải dài toàn quốc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng cho Trẻ em và người lớn VNVC hoạt động với mục tiêu đáp ứng nhu cầu tiêm chủng ngày càng tăng của người dân trong những mùa cao điểm dịch bệnh, góp phần “giải nhiệt” cơn khát một số loại vắc xin dịch vụ tại nhiều địa phương. Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC luôn nỗ lực cung ứng đầy đủ vắc xin cho trẻ em và người lớn với kho bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc tế GSP, bảo quản vắc xin từ 2-8 độ C, hiện đại, chất lượng cao, an toàn, giá hợp lý.

Vắc xin được bảo quản theo đúng yêu cầu của nhà sản xuất, đảm bảo hiệu quả của vắc xin và an toàn cho người sử dụng. Tất cả các phòng tiêm trên toàn Hệ thống được trang bị tủ giữ vắc xin chuyên dụng, quy trình an toàn tiêm chủng được đảm bảo ở mức cao nhất. Bên cạnh đó, là đối tác chiến lược toàn diện của nhiều hãng vắc xin lớn trong và ngoài nước, Hệ thống tiêm chủng VNVC được đàm phán trực tiếp và có khả năng đặt mua vắc xin số lượng lớn, đảm bảo nguồn cung vắc xin đầy đủ cho người dân với cam kết không tăng giá và bình ổn giá, thậm chí hỗ trợ nhiều chương trình ưu đãi giúp ngày càng có nhiều người dân được tiếp cận với vắc xin.